Met bedrukt gezicht en diepe groef op het voorhoofd loopt Robert Bilott (Ruffalo) een vergaderzaal vol maatpakken binnen. De bedrijfsadvocaat is een boekenwurm, een man die zich gedeisd houdt, een dossiervreter. Hij is ook degene die in 1998 de oorlog verklaart aan een van de grootste chemiebedrijven ter wereld. Door zijn verhaal te vertellen neemt de Amerikaanse auteurscineast Todd Haynes het na onder meer Far from Heaven en Carol opnieuw op voor de Amerikaanse underdog. DARK WATERS belicht het schandaal van de chemiereus DuPont, die het kankerverwekkende perfluoroctaanzuur – de chemische stof waarmee Teflon gemaakt wordt – tijdens de jaren 60 op de ongereguleerde Amerikaanse markt bracht.
Bilott is net tot partner benoemd in een belangrijk advocatenbureau in Cincinnati wanneer hij bezoek krijgt van een boer, een oude buur van zijn grootmoeder. De boer beweert dat DuPont giftig afval op zijn land loost en dat zijn koeien daardoor sterven. Bilott zet zijn tanden in de zaak en vindt bewijzen. Er wordt een groepsgeding aangespannen en de bal gaat aan het rollen: het milieu- en gezondheidsschandaal sleept jaren aan. Intussen wordt de boer thuis geconfronteerd met het stigma van de klokkenluider. De buren, onder wie verschillende arbeiders bij DuPont, worden bitsig. DuPont als barmhartige werkgever is een halsstarrige illusie die bij velen pertinenter blijkt dan baby’s die misvormd geboren worden en werknemers die kanker krijgen. Haynes neemt zijn tijd om de traag ontrafelende solidariteit en uitdovende strijdvaardigheid in de dorpsgemeenschap te tekenen terwijl hij de verantwoordelijkheidszin en de nervositeit bij Bilott laat toenemen: de groef op zijn voorhoofd wordt dieper. Hij ontmaskert een schandaal en wil nu het flagrante machtsmisbruik van DuPont openbaren. Zijn vrouw Sarah (Anna Hathaway) vreest dat haar man, die zich obsessief in de dossiers smijt, krankzinnig wordt. De camera glijdt traag door de woonkamer: Sarah ziet plots alle spullen die potentieel met de Teflonmolecule geproduceerd werden. Terwijl het sluipende gevaar van de alomtegenwoordige chemische stof tot haar doordringt, nemen de paranoia en angst bij haar man toe. Wordt hij achtervolgd? In een tracking shot doemt een donker silhouet op tussen de zuilen van een ondergrondse parking, een knipoog naar de scène uit All the President’s Menwaarin klokkenluider Deep Throat een samenzwering tot in de hoogste echelons uit de doeken doet.
DoP Ed Lachman is al even Haynes’ handlanger en bracht bovendien Soderberghs milieurechtzaakfilm Erin Brockovich in beeld. Zulke aanslepende rechterlijke procedures een filmisch allure aanmeten is geen sinecure. Ontmoedigd door narratieve beperkingen had Haynes gemakkelijk de auteurspet kunnen inruilen voor de regisseurspet, maar het duo Haynes-Lachman beperkt zich niet tot een uitvoerende opdracht en zet nadrukkelijk hun stempel op DARK WATERS. Met gestileerde beelden en een elegante rechttoe-rechtaan-aanpak wordt de bedreiging die om de hoek loert huiveringwekkend. Dat gebeurt zonder toeters of bellen. Ongemakkelijke camerahoeken, donkere tinten en kale achterkamertjes in advocatenbureaus scheppen de nare, bedreigende sfeer.
Haynes verdoezelt zijn politieke engagement niet. In de strijd tussen ruraal Amerika en de rijke industriëlen die in hoge torens over het lot van de wereld beslissen, is het duidelijk wiens kant hij kiest – des te meer wanneer bij de eindgeneriek blijkt dat een vijftal personages zichzelf spelen. Alleen is de antikleefmolecule danig wijdverspreid, en het machtsmisbruik zo flagrant, dat de strijdvaardigheid van DARK WATERS soms vervaarlijk door fatalisme verzwolgen wordt. Zoals bij wel meer recente films (Sorry We Missed You, Bombshell …) verlaat je de zaal met een neerslachtigheid en woede die je de muren doet oplopen. Het is wat de donkere wolken boven het grauwe veld van de zieke boer al aankondigen: de bui staat op losbarsten.
